Savaş bitti, peki Suriyeliler dönüyor mu?
Esad’ın kaçışıyla birlikte, Suriye’deki 13 yıllık iç savaş -ufak kargaşaların haricinde- sona erdi.
*
Türk halkının aklında bir soru var:
“Suriyeli sığınmacılar dönüyor mu?”
*
BM, rejim devrildikten sonra geçtiğimiz aya kadar 280 bin Suriyelinin ülkesine döndüğünü açıkladı.
Dünyadaki Suriyeli mülteci sayısı ise 6,4 milyon!
*
Türkiye’de 31 Aralık 2024 itibariyle 2 milyon 901 bin (resmi) Suriyeli var.
Peki kaçı döndü?
Geçen ay itibariyle 81 bin 576’sı.
*
Bursa’da da açıklanan rakam 167 bin 859 kişi.
Suriyeli sayısının Bursa’da pik yaptığı Haziran 2022’den bu yana sadece 16 bin 701 kişi evine döndü.
*
Peki yurtlarına dönenler kimler?
Bursa’ya bakarsak;
Şehre gelen Suriyelilerin gelir seviyesi daha iyi olanlarının yerleştiği Çarşamba bölgesinde ufak çaplı bir hareketlenme var.
Bunu bölgedeki kiralık ev ve dükkanların artışından anlayabiliyoruz.
*
Bir de…
Burada çalışmayan yaşı geçkin aile büyükleri, geride bıraktıkları taşınmazlara sahip çıkmak için yurduna dönüyor.
*
Gençlerin genel olarak dönüş niyeti olmadığını söyleyebiliriz.
İş, eğitim hatta sağlık gibi konuların haricinde alışılmışlıklar da bu durumun nedenleri arasında.
İlkokul çağında Türkiye’ye gelen bir çocuk, şu anda evlenip burada yuva kurmuş durumda.
Çocukları da Türkiye’de eğitim görüyor.
*
Hem…
Atatürk’ün Cumhuriyetiyle aydınlanan bu topraklar, Ortadoğu bataklığının dibinde açan gül bahçesi gibi.
Sorarım size…
Sosyal ve kültürel yaşamıyla, kadın-erkek özgürce ve insanca yaşamayı mı, yoksa ellerinde sopalarla sokakta adam döven bir rejime tabi olmayı mı tercih ederdiniz?
İşte onlar da sizin gibi düşünüyor!..
*
Yeni Hükümet-SDG arasında imzalanan anlaşmada şöyle bir madde var:
“Yerinden edilmiş tüm Suriyelilerin devlet koruması altında memleketlerine geri dönmesinin sağlanması.”
Bu doğrultuda adımlar atılırsa, dönüşleri biraz kıpırdatabilir.
Ancak…
Hem sayısal verilere hem de sahadaki ortama bakacak olursak; çoğunluğu yurtlarına dönmeyi akıllarından geçirmiyor.
*
Hem…
Dönseler, buradaki şartların ne kadarına sahip olabilecekler?
Ülkede ayakta kalan kamu binası çok az, yollar kullanılamaz halde, evler ise virane olmuş veya başkaları yaşıyor.
*
İç savaşın yeni başladığı dönemde Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü (şimdiki adı Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı) Antalya’da bir otelde yerel gazetecileri toplayıp, konunun uzmanlarının sunumunu dinletmişti.
Amaç…
O dönem pik yapan sığınmacılara karşı olumsuz haberlerde esneklik gösterilmesiyle ilgiliydi.
Gaziantepli, Kilisli, Osmaniyeli meslektaşlarımız pembe tablo çizen uzmanlara 2 gün boyunca tepki göstermiş, “Şehirlerimiz elimizden gitti” diye çıkışmıştı.
*
Son gün kürsüye gelen UNİCEF yetkilisi de tepkilerden nasibini alınca, elindeki taslağı bırakıp şu gerçeği söylemişti:
“Bugün Suriye’de iç savaş bitse bile, ülkenin yeniden imar edilmesi için en az 10 yıla ihtiyaç var. Birlikte yaşamaya bir an önce alışın.”
*
Evet, Suriye’de savaş bitti.
Fakat dönüş yolu için ne zihinsel ne de fiziksel olarak uygun bir ortam yok.
Ayrıca…
Özellikle inşaat ve tekstil sektörü ile KOBİ ölçekli işletmeler de Suriyelilerin dönmesine sıcak bakmıyor.
*
Görünen o ki…
En büyük sınır komşumuzdaki iç savaşı, Türkiye’ye milyonlarca kalıcı göçmen bıraktı.
Bu insanlar artık sadece bayramdan bayrama Suriye’ye ziyarete giderler…
